Muzeum Dzieduszyckich wspomina wybitnego historyka i pisarza – hrabiego Maurycego Dzieduszyckiego, który urodził się 10 lutego 1813 roku.
Był synem Ludwika Benedykta – szambelana austriackiego, porucznika wojsk inżynieryjnych i Domiceli Moniki z Bielskich, wnukiem Waleriana Dzieduszyckiego (1754-1832), agenta Tadeusza Kościuszki w czasie powstania w 1794, oraz prawnukiem Tadeusza Gerwazego (1724 -1777) Cześnika Wielkiego Koronnego.
Dzieduszycki był wykształconym historykiem, pisarzem, publicystą oraz członkiem Polskiej Akademii Umiejętności. Pełnił także funkcję wicekuratora w Zakładzie Narodowym im. Ossolińskich we Lwowie. Korzystając ze wspaniałych zbiorów Ossolineum, gromadził dokumenty odnoszące się do historii własnej rodziny. Jego ważnym dziełem jest „Kronika Domowa Dzieduszyckich”, wydana we Lwowie 1865 roku, która stanowi do tej pory bezcenne źródło wiedzy o ważnych przedstawicielach rodu.
Dzieduszycki zapisał się jako autor wielu prac filozoficznych i utworów prozatorskich. Z jego znanych dzieł warto wymienić: „Krótki rys dziejów i spraw lisowczyków”, 1843-1844, „Tadeusz Dzieduszycki i początki konfederacji barskiej”, 1843, „Piotr Skarga i jego wiek”, 1850, „Zbigniew Oleśnicki”, 2 tomy, 1853-1854.
Jego twórczość charakteryzowała się dokładnością i szczegółowością w opracowaniach źródłowych, a także poetyckim polotem. Choć ceniono go jako historyka amatora, spotykał się również z zarzutami pisania z pozycji wyłącznie konserwatywnych i klerykalnych. Słynne stały się jego szkice biograficzne, łączące historię polityczną i kościelną, pisane skrupulatnie i oparte na solidnym materiale źródłowym. Jedną z jego książek, „Żywot Wacława Hieronima Sierakowskiego Arcybiskupa Lwowskiego”, wydana w Krakowie w 1868 roku uznano za pionierskie dzieło i piękny pomnik polskiej historiografii. W ubiegłym roku książka „Żywot Wacława Hieronima Sierakowskiego” Maurycego Dzieduszyckiego została przekazana do muzeum jako depozyt przez Związek Rodowy Dzieduszyckich herbu Sas.
Maurycy Dzieduszycki zmarł 22 kwietnia 1877 we Lwowie. Został pochowany w kaplicy rodowej na Cmentarzu Łyczakowskim.
Muzeum Dzieduszyckich w Zarzeczu