Atrakcje turystyczno – przyrodnicze w powiecie jarosławskim – część 21. Kirkut- Pełkinie, siedziba książąt herbu Pogoń

Bardzo atrakcyjna jest trasa biegnąca ulicą Grodziszczańską do rozwidlenia dróg. Idziemy prosto go góry, po lewej znajduje się XIX- wieczny żelazny krzyż na cokole. Schodząc w dół wkraczamy na teren dzielnicy Jarosławia – Kruhel Pełkiński. Po minięciu zabudowań na krzyżówce skręcamy w lewo do widocznych po prawej stronie drzew. Jest to teren żydowskiego cmentarza. Przechodzimy do niego wąską ścieżką pomiędzy ogrodzeniem                 z siatki. Jest to najstarszy cmentarz w mieście (1700), choć obecnie nieczynny. Następnie dochodzimy do ohelu, czyli miejsca pochówku cadyka Szymona Marylesa. To wielka osobistość na firmamencie polskiego chasydyzmu. Słynny cadyk był nie tylko nauczycielem, ale również filozofem i psychologiem. Następnie w prawo kierując się bliżej krawędzi cmentarza widzimy grupę macew z najstarszą, pochodzącą z 1896 roku. Jest to zespół, który jako jedyny w takiej ilości ocalał od zniszczeń dokonanych przez Niemców w czasie II wojny światowej w 1941 roku. Pozostałe ocalałe macewy występują pojedynczo rozmieszczone na przestrzeni cmentarza od strony zachodniej. Na styku części starej i nowej, przejściem                         w kierunku północnym dochodzimy do pól uprawnych. Po dojściu do polnej drogi skręcamy w prawo i idziemy wzdłuż założenia parkowego drogą wyłożoną trylinką w dół. Przy drodze Jarosław- Leżajsk w części Pełkinie – Wygarki na stoku wzgórza znajduje się pałac książąt Czartoryskich. Na początku XVIII wieku Pełkinie znajdowały się w posiadaniu książąt Sanguszków. W drugiej połowie XVIII wieku Pełkinie weszły w skład majątku Augusta Aleksandra Czartoryskiego, wojewody ziem ruskich. W pierwszej połowie XIX wieku właścicielem Pełkiń był książę Konstanty Czartoryski, który zarządzał kluczem pełkińskim. Synem Konstantego był Jerzy Czartoryski, osiadły w Wiązownicy. Natomiast synem Jerzego był Witold, który po ślubie z Jadwigą z Dzieduszyckich z Zarzecza w 1889 roku przeniósł się z Wiązownicy do Pełkiń. Pałac składa się z czterech połączonych ze sobą części korpusu głównego na rzucie prostokąta. Obok pałacu znajduje się ogród krajobrazowy w stylu angielskim o powierzchni 18 ha, przebudowany na początku XX wieku. Po 1945 roku                         w pałacu mieścił się dom Pomocy Społecznej, obecnie własność prywatna.

cdn.

Jarosławskie Stowarzyszenie „Ocalić Przeszłość dla Przyszłości”