Z cyklu: „Cudze chwalicie Jarosławia nie znacie”: Dom Żołnierza Polskiego w Jarosławiu

Decyzja o wybudowaniu domu zapadła pod koniec 1924 roku. Władze cywilne Jarosławia zgłosiły propozycję budowy takiego obiektu, którą poparły powiaty: Lubaczów, Przemyśl i Nisko. Zawiązał się komitet na czele którego stanął marszałek powiatu jarosławskiego dr Marian Lisowiecki, zastępcą został Bruno Gruszka, poseł na Sejm RP Ziemi Przemyskiej. W skład komitetu wszedł również dowódca 24 Dywizji Piechoty w Jarosławiu gen. Jan Hempel i inni.

 

Komitet zwrócił się do władz wojskowych o wytypowanie placu pod budowę Domu Żołnierza. Budowę planowano rozpocząć wiosną 1925 roku. By zdobyć odpowiednie fundusze organizowano koncerty, festyny itp. Kadra zawodowa pułków stacjonujących w Jarosławiu dobrowolnie opodatkowała się. Rozprowadzane były też cegiełki. Dom Żołnierza miał być okazałym gmachem, jednym z najbardziej reprezentacyjnych w Jarosławiu. Autorem projektu był Tadeusz Broniewski, wybitny architekt, w latach 1931- 1944 dyrektor Państwowej Szkoły Budownictwa w Jarosławiu, a następnie dziekan wydziału Architektury Politechniki Wrocławskiej. Budowę Domu rozpoczęto pod koniec 1925 roku, wówczas jeszcze nic nie wskazywało na to, że prace będą trwać aż 11 lat. Obiekt budowano bowiem w dobie największego kryzysu gospodarczego. Pod koniec 1936 roku budynek był gotowy do użytku i kosztował aż 500 tysięcy złotych, co było na tamte czasy kwotą zawrotną. Dom Żołnierza nazwano im. Marszałka Polski Józefa Piłsudskiego, którego popiersie ustawiono w holu budynku.W uroczystym otwarciu wziął udział m.in. gen. Wacław Wieczorkiewicz.

Zgodnie z planem na parterze budynku mieścił się kinoteatr, mający 500 miejsc siedzących, świetlica żołnierska i sale wykładowe oraz Wojskowy Klub Sportowy. Na piętrze znajdowało się ognisko podoficerskie, sala taneczna, czytelnia, biblioteka i pokoje gier. Wprawdzie dom został oficjalnie otwarty w 1936 roku, ale już wcześniej w 1933 roku w gotowych pomieszczeniach odbywały się akademie i koncerty, np. koncert tutejszego Koła Ligii Morskiej i Kolonialnej, natomiast w sali teatralnej miała miejsce uroczystość imienin Marszałka Piłsudskiego. Po otwarciu Domu staraniem miejscowego Koła Rodzin Wojskowych zaszczyciła nasze miasto Opera Lwowska oraz Filharmonia Lwowska. W sali koncertowej wystąpił także reprezentacyjny zespół operetkowy Poznańskiego Teatru Wielkiego. Staraniem Koła Pułkowego Trzeciaków (3 Pułk Piechoty Legionów) i Związku Legionistów Koła Jarosław odbyły się uroczyste obchody z okazji 20- tej rocznicy Rarańczy. Głównym punktem programu było przemówienie generała Mieczysława Boruty – Spiechowicza, ówczesnego dowódcy otwierającego drogę II Brygady ku upragnionej Wolności.

Podczas niemieckiej okupacji Dom Żołnierza Polskiego został zamieniony na niemiecki. W lipcu 1944 roku przed wejściem do Jarosławia drugiego okupanta, Niemcy spalili obiekt. W tym miejscu w 1966 roku wybudowano kino „Westerplatte” z restauracją „Kaskada”. Według ostatnich doniesień budynek ten ma zostać rozebrany i w jego miejscu   ma powstać nowy obiekt usługowo- handlowy. Dalsze losy tego budynku dopisze następne pokolenie.

Jerzy Czechowicz

 

Czytaj w papierowym wydaniu