Unikatowy sztylet miedziany sprzed ponad 4 tys. lat został znaleziony na terenie Nadleśnictwa Jarosław. – To najstarszy sztylet wykonany z metalu odkryty do tej pory na Podkarpaciu – informuje Muzeum w Jarosławiu Kamienica Orsettich. Od czerwca br. będzie można go oglądać na przygotowywanej właśnie wystawie stałej poświęconej najstarszym dziejom ziemi jarosławskiej.
Sztylet został znaleziony w listopadzie ubiegłego roku w lasach nieopodal miejscowości Korzenica. Tego niezwykłego odkrycia dokonał Piotr Gorlach, członek Stowarzyszenia Historyczno-Eksploracyjnego Grupa Jarosław. Do odkrycia doszło podczas poszukiwań przy użyciu wykrywacza metalu prowadzonych na podstawie pozwolenia Podkarpackiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Przemyślu.
– Skończyłem już poszukiwania na ten dzień. Wracając do samochodu, z przyzwyczajenia pozostawiłem włączony wykrywacz. W którymś momencie odezwał się sygnał. Kiedy rozgrzebałem leśną ściółkę, moim oczom ukazał się płaski metalowy przedmiot pokryty zieloną patyną. Szybko zorientowałem się, że mam do czynienia z czymś znacznie starszym, niż poszukiwane przeze mnie w tej okolicy militaria z okresu I i II wojny światowej – mówi P. Gorlach.
O znalezisku niezwłocznie został powiadomiony WUOZ w Przemyślu oraz archeologowie z pobliskiego Muzeum w Jarosławiu Kamienica Orsettich, którzy przeprowadzili wstępną identyfikację zabytku.
– Sztylet odkryty w Korzenicy można datować ramowo na 2. połowę III tysiąclecia p.n.e. – mówi Marcin Burghardt, archeolog z jarosławskiego Muzeum, nadmieniając, że na ziemiach polskich jest to okres ogromnych przemian związanych m.in. ze zmianą głównych surowców do produkcji narzędzi.
Nie z brązu, ale z miedzi
Elżbieta Sieradzka Burghardt, archeolog z Muzeum w Jarosławiu podaje, iż sztylet nie został odlany z brązu, ale miedzi, a więc wyprzedza wykształcenie się metalurgii brązu.
– Na Podkarpaciu jak dotąd nie odnaleziono starszego sztyletu wykonanego z metalu. W III tysiącleciu p.n.e. przedmioty wykonane z miedzi były niezwykle rzadkie, dlatego też mogły pozwolić sobie na nie tylko osoby o najwyższym statusie społecznym. Nie ulega raczej wątpliwości, iż sztylet nie jest wyrobem miejscowym. Wykonano go albo na terenach Kotliny Karpackiej lub gdzieś na obszarach ukraińskiego stepu, lub lasostepu. Mamy nadzieję, że w przyszłości zagadkę pochodzenia zabytku pomogą rozwiązać specjalistyczne analizy metaloznawcze – mówi E. Sieradzka-Burghardt. –
Przed wiekami sztylety stanowiły uniwersalny atrybut wojowników. Jak wskazują znaleziska z grobów, noszono je zatknięte lub przytroczone do pasa. Chociaż sztylet z Korzenicy ma tylko 10,5 cm długości, to jednak na tle innych podobnych przedmiotów jest już sztyletem dużym, co pokazuje, jak cenne w omawianym okresie były wyroby z metalu.
Sztylet z Korzenicy nie jest pierwszym zabytkiem archeologicznym znalezionym przez członków Stowarzyszenia Historyczno-Eksploracyjnego Grupa Jarosław, który został przekazany do jarosławskiego Muzeum.
Opr. EK/Muzeum w Jarosławiu Kamienica Orsettich