Relacje z podróży do Przeworska – cz. 2

Na łamach czasopisma pt. „Przyjaciel Ludu, czyli tygodnik potrzebnych i pożytecznych wiadomości”, w latach 1841, 1843, 1845 ukazały się artykuły o epitafiach, tj. tablicach ku czci zmarłych z napisami, znajdujących się w prezbiterium Kościoła Bożogrobców w Przeworsku. Na podstawie inicjałów autora możemy się domyślać, że o „starożytnych nagrobkach” pisał ziemianin, literat i entuzjasta badań dziejów ojczystych – Adam Junosza Rościszewski, przyjaciel ks. Henryka Lubomirskiego, związany z Ossolineum, właściciel dóbr w Żurawiczkach, zmarły we Lwowie w 1844 r.

 

„Przyjaciel Ludu”, ukazywał się w latach 1834- 1849 roku w Lesznie i w Poznaniu. Wbrew tytułowi przeznaczony był przede wszystkim dla inteligencji, był pierwszym pod zaborem pruskim magazynem ilustrowanym, poświęconym głownie historii Polski, literaturze, sztukom pięknym, etnografii, folklorowi i krajoznawstwu.”

NAGROBKI MICHAŁA JAZŁOWIECKIEGO I ANNY Z SZAMOTUŁ TARNOWSKIEJ W KOŚCIELE PAROCHIALNYM W PRZEWORSKU: „Przeworsk, nad rzeką Mliczką, 4 mile od Rzeszowa w Galicji, był niegdyś własnością Tarnowskich, dziś należy do książąt Lubomirskich. Spytko z Tarnowa i Jarosławia wyniósł Przeworsk w roku 1393 do rzędu miast, nadawszy mu prawo magdeburskie, które Władysław Jagiełło w 1394 r. potwierdził. Tarnowscy starali się miastu temu nadać wzrost i w tym celu obdarzyli je rozmaitemi swobodami i wyjednali sobie u rządu, iż było uważanem za miasto powiatowe, którego akta ziemskie zaczynają się od roku 1437.

Przeworsk posiada kilka kościołów, a między innemi księży kanoników regularnych, stróżów Grobu Chrystusowego, w którym znajdują się starożytne nagrobki Rafała z Tarnowa z 1441 r., Anny z Szamotuł, żony poprzedzającego, z 1461 r., i Michała Jazłowieckiego, z roku 1450. Napis na ostatnim jest niezmiernie trudnym do przeczytania.” (1841)

„Posyłam redakcyi Przyjaciela ludu obraz nagrobkowy, w kościele parafialnym przeworskim znajdujący się, z napisem: Magnificus Dominus Raphael De Jarosław etc[…] Jessto piękny pomnik sztuki z piętnastego wieku, i zasługuje zaiste na to, aby odcisk jego zdobił karty Przyjaciela ludu.” (1843)

cdn.

Katarzyna Ignas

(Na podst. „Przyjaciel Ludu. Czyli Tygodnik potrzebnych i pożytecznych wiadomości. 1834 – 1849”, opr. K. Jazdon)