Kiedyś biblioteki mieściły się w garażach i prywatnych domach. Dziś to w pełni wyposażone, skomputeryzowane, nowoczesne placówki, wokół których toczy się życie kulturalne okolicznych mieszkańców. Dla niektórych są trzecim domem. O tym, jak przez lata zmieniała się Miejska Biblioteka Publiczna w Jarosławiu oraz podległe jej filie, opowiedziała nam Elżbieta Tkacz, dyrektor placówki, która instytucją tą kieruje od blisko dwudziestu lat.
Miejska Biblioteka Publiczna im. Aleksandra Fredry w Jarosławiu obchodziła w tym roku 75-lecie swojego istnienia. Przez lata swojej działalności wychowała wiele pokoleń mieszkańców Jarosławia i okolic. Została powołana do życia tuż po II wojnie światowej – z początkiem 1948 roku, dzięki staraniom całego społeczeństwa.
– Pierwsza siedziba biblioteki znalazła swoje miejsce w niewielkim lokalu przy ul. Rynek 3 w Jarosławiu. Dysponowała skromnym księgozbiorem. Z upływem lat zmieniały się siedziby biblioteki, powstawały filie biblioteczne i oddział dla dzieci – opowiada E. Tkacz.
W 1966 r. w Jarosławiu powstała Miejska Sieć Biblioteczna. Filia nr 1 mieściła się na os. Robotniczym, Filia nr 2 przy ul. Racławickiej, Filia nr 3 przy ul. Kruhel Pełkiński. Biblioteki znajdowały się w garażach, prywatnych pomieszczeniach mieszkalnych. Tylko Filia nr 4 otrzymała nowoczesny, jak na tamte czasy, lokal w bloku przy os. Kopernika. Z czasem filie te były przenoszone bądź likwidowane.
W 1969 r. główna siedziba biblioteki przeniosła się do zabytkowego budynku przy ul. Tarnowskiego 1. Tam funkcjonowała przez ponad czterdzieści lat.
– Powstała tam pierwsza Czytelnia Główna. Powiększył się też księgozbiór, warsztat bibliograficzny oraz formy i metody pracy z czytelnikiem – wymienia E. Tkacz.
W 1988 r. z okazji 40-lecia działalności Filia nr 2 otrzymała nowy w pełni wyposażony lokal biblioteczny. Natomiast dziesięć lat później, podczas kolejnego jubileuszu biblioteka przyjęła imię Aleksandra Fredry. W tym czasie rozpoczął się też proces komputeryzacji i informatyzacji biblioteki.
Nowa siedziba
W 2012 r. biblioteka z ul. Tarnowskiego 1 przeniosła się do nowej siedziby przy ul. ks. Jakuba Makary 1. Pomimo upływu lat do tej pory jest ona uznawana za jedną z najnowocześniejszych bibliotek na Podkarpaciu (kilka lat temu odnowiona została również Filia nr 4 przy os. Kopernika 5, a nową siedzibę zyskała Filia nr 2 przy ul. Skarbowskiego 10).
– Biblioteka jest dziś placówką, która ma znaczące miejsce na mapie kulturalnej miasta.
Podejmuje szereg istotnych działań na rzecz całego środowiska lokalnego.
Bierze stały udział w wielu projektach i ogólnopolskich akcjach promujących czytelnictwo. Wyróżnia się wśród innych bibliotek bogatym księgozbiorem, bazą lokalową, wyposażeniem i nowoczesnymi technologiami. Jest miejscem pięknym i wyjątkowym, posiadającym swój niepowtarzalny charakter. Została doceniona nie tylko w naszym mieście, zauważona jest też na forum podkarpackim i ogólnopolskim – mówi E. Tkacz.
Obecnie Biblioteka posiada nowoczesny system RFID oraz pracuje w programie bibliotecznym SOWA PREMIUM, który stale jest unowocześniany i rozbudowywany.
Biblioteka została dostosowana także dla osób z niepełnosprawnością ruchową i z dysfunkcjami wzroku. Oprócz woluminów oferuje również wypożyczanie zbiorów specjalnych tj. muzyka, filmy, audiobooki, programy i wydawnictwa elektroniczne. Świadczy także e-usługi (elektroniczny katalog zbiorów, internetowe konto czytelnika, elektroniczne zamawianie i rezerwacje książek, prolongata książek przez Internet, powiadamianie przez System o terminowym zwrocie książki/odbiorze, zamówionej pozycji, IBUK LIBRA, LEGIMI, ACADEMICA).
Przy bibliotece działają dwa Dyskusyjne Kluby Książki, odbywają się warsztaty i zajęcia dla dzieci, lekcje biblioteczne, kursy komputerowe dla seniorów, organizowane są spotkania z ciekawymi ludźmi oraz wystawy czasowe.
– W tamtym roku zorganizowaliśmy 443 imprezy stacjonarne, w których wzięło udział około 13 tys. uczestników oraz 14 imprez online, w których uczestniczyło 670 osób – mówi E. Tkacz.
Biblioteka w liczbach
Na koniec 2022 r. MBP w Jarosławiu miała zarejestrowanych prawie 8 tys. czytelników. Biblioteka dysponuje bogatym księgozbiorem.
– Ogółem posiadamy ponad 96 tys. egzemplarzy książki tradycyjnej oraz prawie 4 tys. jednostek zbiorów elektronicznych. W ubiegłym roku wypożyczyliśmy 120 tys. woluminów oraz blisko 5 tys. zbiorów multimedialnych – mówi E. Tkacz.
Wśród najchętniej czytanych książek znajdują się kryminały. Od kilku lat jednym z najchętniej wybieranych autorów jest Remigiusz Mróz. Dużą popularnością cieszą się biografie ciekawych osób z różnych branż, reportaże, książki podróżnicze oraz literatura faktu. W wakacje czytelnicy chętniej wybierają literaturę obyczajową, lekką, polską. Dzieci chętnie sięgają po serię wydawniczą tj. np. „Franklin”, „Kicia Kocia”, „Samochodzik Franek”. Starsze po serie przygodowe, detektywistyczne. Młodzież chętnie wybiera literaturę fantasy – „Saga o wiedźminie”, Tolkien.
Nie ulega wątpliwości, że biblioteka nie przetrwałaby tyle lat, gdyby nie wierni czytelnicy oraz niezwykle zaangażowani i oddani swojej pracy ludzie, którzy wywarli znaczący wpływ na kształt i rozwój jarosławskiego bibliotekarstwa.
– Mimo rozwoju postępu technologicznego książka nie zaginie. Są ludzie, którzy uwielbiają szelest przewracanych kartek – mówią z uśmiechem osoby związane z bibliotekarstwem.
EK, Fot. T. Turoń.