Pierwszy ślad istnienia ludności żydowskiej w Jarosławiu to rok 1464. Właścicielka Jarosławia w 1571 roku wydała przywilej zakazujący aby w Jarosławiu więcej jak tylko jeden, a najwyżej dwa domy były zamieszkane przez Żydów przy ulicy Koziej, której przedłużeniem była ulica Żydowska, obecnie ul. Opolska. Samodzielny kahał powstał w Jarosławiu w 1774 roku Z inicjatywy Fundacji Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego w Warszawie powstał projekt opracowania „Szlaku chasydzkiego”, którego celem jest rozwój turystyki profilowanej łączącej zabytki dziedzictwa żydowskiego. Szlak miał obejmować miejscowości Lubelszczyzny i Podkarpacia oraz tereny zachodniej Ukrainy, Słowacji, Węgier i Rumunii. Jarosław został włączony do szlaku z racji bogatej historii ruchu chasydzkiego i zachowanych obiektów użytkowych przez społeczność żydowską jak również zainteresowania tym tematem lokalnego samorządu, stowarzyszeń i szkół. Na terenie szlaku znalazły się miejsca związane z funkcją publiczną, martyrologią Żydów i inicjatywą współczesną zmierzającą do zebrania i zachowania pozostałych śladów istnienia tej społeczności na terenie Jarosławia. W Jarosławiu pierwszą własną synagogę Żydzi posiadali w drugiej połowie Xvii wieku. Budowa nowej synagogi zwanej Dużą nastą piła w latach 1807- 1811. Sala główna przykryta jest sklepieniem krzyżowym, dziewięciopalowym. Obecnie w budynku synagogi znajdują się pracownie Zespołu Szkół Plastycznych im. Stanisława Wyspiańskiego. Na ścianie południowej synagogi 10 września 2012 roku odsłonięto pierwszą w mieście tablicę poświęconą tragedii społeczności żydowskiej w Jarosławiu w okresie okupacji. Obok głównej synagogi na placu Bóżnic zachowała się tzw. Małą Synagoga z 1900 roku, która ma sto siedzących miejsc. Podobnie jak i synagoga również łaźnia rytualna była podstawowym obiektem użytkowanym przez wyznawców Mojżesza. Z powodu bardzo złego stanu starej łaźni w 1906 roku przystąpiono do budowy murowanej na palcu należącym do Towarzystwa „Talmud Tora” przy ulicy Spytka. Obok łaźni zlokalizowany jest dawny budynek Towarzystwa „Talmud Tora, założonego w 1871 roku. W istniejącej tu szkole uczyła się młodzież od 3 do 15 lat. Uczyła się odpowiedniego czytania modlitewnika i studiowania prawa na poziomie elementarnym. Warto zaznaczyć, że w Jarosławiu urodził Efraim Salomon ben Aaron jeden z najwybitniejszych kaznodziei przełomu XVI/XVII wieku. Od 1604 roku kaznodzieja w Pradze, autor kilku dzieł rabinicznych i komentarzy do Pięcioksięgu Mojżesza. Z innych znanych osób pochodzących z Jarosławia wymienić należy Arszyna Reissa (1886-1984), który został wybrany na sekretarza generalnego Światowego Ruchu Poalej Syjon. Był również współtwórcą Światowego Kongresu Żydów.
cdn.
Jarosławskie Stowarzyszenie „Ocalić Przeszłość dla Przyszłości”