Zamki, pałace, dwory w powiecie jarosławskim: Pałac w Rokietnicy

Zespół budynków złożony z pałacu, spichlerza, stajni i parku znajduje się na skraju wsi, położonej 12 km na południe od Jarosławia. Po 1850 roku Kajetan Piniński, żonaty z Agnieszką hr. Komorowską herbu Korczak wzniósł nowy, modernistyczny pałac, którego bryłę tworzą jednokondygnacyjne korpusy, ustawione pod kątem prostym, zamknięte trójkątnym szczytem. Przy jednej ze ścian znajduje się prostokątna wieżyczka, zwieńczona wysokim, stożkowatym dachem.

 

W 1917 roku uszkodzony pałac wraz z majątkiem ziemskim zakupił Eustachy Uznański, herbu Jastrzębiec za sumę jeden milion sto tysięcy koron od siedmiu Żydów z Pruchnika. Część majątku wcześniej została sprzedana na parcelację. Nowy właściciel to były oficer C.K. armii, żonaty z hrabianką węgierską, który rozpoczął gospodarowanie od remontu pałacu i uregulowaniu spraw majątkowych.

Pałac Uznańskich w Rokietnicy był miejscem działania organizacji ruchu oporu ZWZ- AK. W samym pałacu ukrywali się przedwojenni oficerowie. Wskutek zdrady 8 marca 1943 roku czterech oprawców wyprowadziło z pałacu jego właścicielkę Uzańską – Królikowską i koło studni zastrzelili. Wkrótce podobny los spotkał jej męża Antoniego Królikowskiego, jak również właściciela majątku w Czelatycach – Witolda Uzańskiego i Czajkowskiego, zięcia właściciela majątku.

Po zakończeniu II wojny światowej pałac służył jako ośrodek zdrowia. W późniejszym okresie był nieużytkowany i dewastowany przez Spółdzielnię Produkcyjną. Sześciohektarowy park z drugiej połowy XIX wieku, przekomponowany z wcześniejszego ogrodu ma dobrze zachowany układ przestrzenny, a także stawy, groble, sieć dróg oraz kopiec widokowy z okazałą lipą. Obecnie wszystko wskazuje na to, że zaistniała możliwość przystosowania pałacu do właściwego jego wykorzystania. Zabytkowy pałac w Rokietnicy uzyskał najwięcej punktów w konkursie Komisji Europejskiej spośród 1 200 zgłoszeń z 26 krajów w kategorii „odzyskanie poczucia przynależności”. Chodzi o przekształcenie pałacu w Rokietnicy w miejsce promujące edukację, współpracę i innowację ponad podziałami dla wszystkich mieszkańców. Projekt opracowała Natalia Gnoińska, której prababcia Rita Uznańska urodziła się w rokietnickim pałacu. W projekcie zabytkowy pałac z pierwszej połowy XIX wieku, spichlerz i inne zabudowania uzyskają nowe funkcje.

Jarosławskie Stowarzyszenie „Ocalić Przeszłość dla Przyszłości”