Dzień 4 maja jest wielkim świętem dla każdego strażaka Państwowych i Ochotniczych Straży Pożarnych w całej Polsce. Tego dnia kościół katolicki wspomina Świętego Floriana patrona strażaków oraz obchodzony jest Międzynarodowy Dzień Strażaka.
Święty Florian był oficerem wojsk rzymskich, zamordowanym za wiarę 4 maja 304 r. W 1184 r. relikwie Św. Floriana sprowadzono do Krakowa, a jego kult wzmógł się po 1528 r., kiedy to pożar strawił całą dzielnicę Kleparz w Krakowie, zostawiając jedynie nietknięty kościół Św. Floriana z jego relikwiami. Odtąd zaczęto czcić Św. Floriana w całej Polsce jako patrona od ognia i opiekuna strażaków. Czcią otaczają świętego także ludzie trudnych i niebezpiecznych zawodów m.in. hutnicy i kominiarze.
Za życia wódz i wzorowy obywatel rzymski, przez śmierć męczennik i bohater kościoła, a także patron wszystkich strażaków. Przedstawiany jest najczęściej jako gaszący pożar oficer rzymski. Jego atrybutami są: zbroja, kolczuga, miecz, tarcza, płonący dom, naczynie z wodą, kamień młyński,
W tym dniu na obszarze polskiej ziemi, wyrywają się z piersi strażackich modlitewne hymny i pieśni głębokiej czci i uwielbienia dla Świętego Floriana, z imieniem którego Strażactwo Polskie na zawsze jest złączone. Jeden z nich prezentujemy poniżej:
„Pieśń do Świętego Floryana”
Boże Wszechmocny! Stworzycielu świata!
W twoim też ręku rodzin naszych strzechy
Od klęski ognia chroń nas długie lata
O! nie karz Ojcze nas, za ciężkie grzechy!
Przed Twoim tronem klękamy w pokorze
Oddal dzień sądu – zmiłuj się o Boże!
Bogurodzico! U Twojego Syna
Jesteś szafarką wszystkich łask na ziemi.
Panno przeczysta! Niechaj nasza wina
Będzie spłacona modłami Twojemi.
Matko! królowo! jęk ku Tobie leci
Okryj błękitną szatą Twoje dzieci.
Święty Floryanie, zgorzelców patronie!
Rycerzu święty wśród zastępów Pana.
Niech Twa przyczyna od klęski nas broni.
Wszak Ci w niebiosach łaska ta nadana.
A gdy już łuna zaświeci nad nami
Zejdź z Nieba Święty, wesprzyj nas radami…
Ułożył: Michał Żmigrodzki, Przewodnik Pożarniczy, 1888 r.
(W pieśni zachowano oryginalną pisownię.)
Wojciech Kruk
Dział Historii Pożarnictwa Muzeum w Przeworsku
Fot. Litografia Św. Floriana, K. Srzednicki, 1936 r./ zbiory muzeum