Przeworskie muzeum na swojej stronie prezentuje eksponat, dzięki któremu w XIX wieku możliwa była produkcja gazowanej wody z syfonu.
Woda gazowana to wynalazek francuskiego chemika Jeana Veanela, który w 1750 r. nasycił wodę dwutlenkiem węgla, uzyskanym z sody i kwasu winowego. W połowie XIX wieku we Francji wymyślono aparat do domowej produkcji wody gazowanej sodowej, czyli gazogen, seltzogen, syfon – szklaną butlę ze szczelnym zaworem i rurką. Seltzogeny umożliwiały przyrządzenie wody sodowej w zaciszu własnego domu.
Seltzogen w zbiorach Muzeum pochodzi z wiedeńskiej fabryki utensyliów aptecznych i maszyn do wody sodowej Stefana Baumanna, wyprodukowany ok. 1870 r., sygnowany jest na cynowej głowicy: ST. BAUMANN – JOSEFSTADT, FLORIANIGASSEN NR 11.
Seltzogen składa się z dwóch połączonych ze sobą szklanych kul. Dolną kulę napełniano wodą, a do górnej kuli wsypywano proszki: kwas winowy i wodorowęglanu sodu. Po przechyleniu i wstrząśnięciu butli, na wskutek reakcji chemicznej wytwarzał się dwutlenek węgla, a woda stawała się gazowana. Kule były oplecione wiklinową lub drucianą siatką ochronną, zabezpieczającą szkło przed pęknięciem w przypadku zbyt mocnego wstrząśnięcia butli.
Źródło:
Muzeum w Przeworsku
Zespół Pałacowo-Parkowy