Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań 2021, który ruszył od 1 kwietnia jest obowiązkowy i dotyczy wszystkich. Nie można odmówić udziału w nim, a opieszałość może wiązać się z grzywną. Wszyscy musimy się spisać ale przy okazji należy uważać na oszustów, którzy podszywając się pod rachmistrzów spisowych zechcą wyłudzić ważne dane.
Tegoroczny spis jest pierwszym w naszej historii gdzie obowiązkową formą jest dokonanie samospisu internetowego, czyli każdy powinien sam się spisać korzystając z formularza zamieszczonego na stronie https://spis.gov.pl. Osoby, które ze względu na zaawansowany wiek, stan zdrowia czy niepełnosprawność nie będą mogły samodzielnie spisać się poprzez formularz internetowy będą mogły skorzystać z uzupełniających form spisu, czyli wywiadu telefonicznego lub bezpośrednio u rachmistrza spisowego. Z tej formy mogą także skorzystać ci, którzy nie mają dostępu do Internetu.
Rachmistrze spisowi zaczną swoją pracę od 15 kwietnia. Będą kontaktować się z osobami, które nie dokonały samospisu. Ze względu na epidemię koronawirusa nie będą odwiedzać nikogo w domu, a informacje zbiorą telefonicznie. Dodatkowo w każdej gminie funkcjonują gminne biura spisowe, w których można zasięgnąć wszelkich informacji na temat NSP 2021. Można tam także wypełnić ankietę spisową, ale żeby to zrobić trzeba się wcześniej umówić telefonicznie, ponieważ konieczne jest przygotowanie zabezpieczonego stanowiska. Wypełnienie formularza będzie możliwe także w oddziałach Urzędu Statystycznego.
O co pytają?
W spisie podajemy informacje według stanu na 31 marca br. Odpowiadamy na pytania dotyczące bezpośrednio nas z zakresu stanu i charakterystyki demograficznej, poziomu wykształcenia, aktywności ekonomicznej, niepełnosprawności, wyjazdów w obrębie kraju i zagranicznych, przynależności etnicznej i religijnej, stanu gospodarstwa i rodziny oraz zasobów mieszkaniowych. Na pytania dotyczące np. związków partnerskich nie musimy odpowiadać. Mamy zapewnienie, że wszystkie przekazywane w czasie spisu dane zostaną objęte tajemnicą statystyczną – będą należycie i starannie zabezpieczone oraz nie zostaną nikomu ujawnione. Stosowane przez statystykę publiczną narzędzia oraz procedury w zakresie bezpieczeństwa danych zapewniają całkowitą ochronę gromadzonych informacji. Statystyka publiczna prezentuje jedynie dane wynikowe, których nie można powiązać z konkretnymi osobami.
Po co spisują?
Spisy powszechne to czas, kiedy państwo, zadając obywatelom kilka pytań, stara się zdiagnozować: „ilu nas jest”, „kim jesteśmy” i „jak żyjemy”. Narodowe spisy powszechne obejmują całą populację ludności i mieszkań. Co istotne, w przypadku wielu cech demograficzno-społecznych, jak np. wyznanie, narodowość czy stopień niepełnosprawności, spisy powszechne są dla państwa jedynym źródłem danych.
Wyniki spisu umożliwiają analizę i ocenę zróżnicowania przemian demograficznych i społecznych w dowolnych przekrojach. Na ich podstawie rząd podejmuje najważniejsze decyzje gospodarcze i społeczne na kolejne lata.
Powszechny spis ludności musi być powszechny, jednoczesny, bezpośredni i imienny. Według Zaleceń ONZ powinien odbywać się co 10 lat.
Podstawa prawna spisu
NSP 2021 będzie realizowany na podstawie ustawy o narodowym spisie powszechnym ludności i mieszkań w 2021 r. Do przeprowadzenia spisu zobowiązują nas także przepisy Unii Europejskiej, jak chociażby rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie spisów powszechnych ludności i mieszkań.
Oszuści
Już pojawiają się informacje, że w związku ze spisem pojawiają się oszuści podający się za rachmistrzów spisowych. Ich celem jest pozyskanie wrażliwych danych jak chociażby PESEL. Warto pamiętać, że rachmistrze spisowi jeszcze nie rozpoczęli pracy, a gdy już zadzwonią to zawsze możemy ich sprawdzić. Wystarczy poprosić o jego imię, nazwisko i numer legitymacji. Nie musimy też od razu odpowiadać na pytania. Możemy umówić się z rachmistrzem na inny termin. Warto to zrobić, zanim odpowiemy na pytania.
Najlepiej nie czekać i spisać się wchodząc na https://spis.gov.pl. Wypełnienie formularza nie jest zbyt trudne. Można skorzystać z pomocy. Najlepiej domowników. Jeśli tego nie zrobimy skontaktuje się z nami rachmistrz spisowy. Sam spis był planowany do 30 czerwca 2021 r. Po nowelizacji ustawy zakończy się 30 września. Uczestnicy spisu internetowego mogą wziąć udział w loterii. Wśród nagród jest samochód i bony pieniężne.
opr. erka