W niedzielę, 19 lipca, po dłuższej przerwie spowodowanej pandemią, w Galerii „Magnez” otwarto kolejną, niezwykle ciekawą wystawę.
Otwarcie wystawy etnograficznej pt. „Roślina w kulturze ludowej: apotropeion i panaceum”
odbyło się przed oficyną kuchenną, na terenie Zespołu Pałacowo-Parkowego przeworskiego muzeum. Zebranych przywitała Katarzyna Ignas, dyrektor Muzeum. Na wernisażu obecna była również Joanna Mordarska, naczelnik Wydziału Oświaty, Kultury, Promocji i Ochrony Zdrowia ze Starostwa Powiatowego w Przeworsku. Poczęstunek z potraw i napojów z dodatkiem ziół, przygotowało Koło Gospodyń Wiejskich z Leżachowa.
Wystawa ukazuje związki człowieka z rośliną, na przykładzie kultury ludowej regionu przeworskiego, regionu rolniczego i szanującego tradycję przodków. Rośliny oprócz dawania cienia, drewna, ziela, kwiatów, owoców i nasion, działały swoją naturalną, apotropeiczną mocą. Znane były panacea, czyli rośliny dobre na wszystko: czosnek, rozchodnik, szałwia, centuria. Znane były również rośliny trujące, niebezpieczne, na które trzeba było uważać.
– Człowiek dawnej wsi, żył w zgodzie z naturą; wsłuchany, wpatrzony i postrzegający wszystkimi zmysłami jej coroczny rytm, decydujący o dalszym ludzkim trwaniu. Cechował się instynktowną mądrością i tradycyjną wiedzą empiryczną. Ze spuścizny przodków, z tradycji, znał rośliny dobre i złe – opowiadała podczas otwarcia K. Ignas.
Piękno, symetria, kolorystyka, rozmaitość roślin, a przede wszystkim kwiatów, stały się też inspiracją w sztuce rękodzielniczej praktykowanej przez kobiety wiejskie. Wzory roślinne, kwiatowe, kunsztownie haftowane na gorsetach, zapaskach, koszulach, zachwycają niezmiennie i ponadczasowo, co też można zobaczyć na wystawie.
Wystawa utworzona została ze zbiorów Muzeum w Przeworsku, Muzeum Kultury Ludowej w Kolbuszowej, Muzeum Historii Medycyny we Fromborku, Gminnego Ośrodka Kultury i Rekreacji w Czarnej oraz ze zbiorów prywatnych: Ryszarda Kapusty, Jana Kielara, Wojciecha Kruka, Jana Marczaka, Stanisława Miary, Józefa Rachwała, Jolanty Sagan-Thomas, Dariusza Zygmunta i Teresy Żołyniak.
Ekspozycja czynna będzie do końca września.
Opr. DP/fot. Jolanta Sagan-Thomas