Płonący ratusz oraz jeńcy gromadzeni w podcieniach./ „Działania wojenne na ziemi radymniańskiej w XX wieku”

Radymno na początku wojny (1)

Miasto Radymno na podstawie dostępnych publikacji wspomina bohaterów radymniańskiego września 1939 roku.

 

Rozpoczęta 1 września 1939 ofensywa niemiecka dotarła do Radymna 10 dnia wojny. Ogólna sytuacja polskich wojsk operujących w regionie była niekorzystna, a siły broniące miasta nader skromne. Organizujący obronę Jarosławia i Radymna Dowódca 2. Dywizji Piechoty Legionów ppłk Jan Wójcik miał do dyspozycji zaledwie trzy bataliony piechoty i zadanie obsadzenia odcinka na brzegach Sanu od Sieniawy do Radymna. Stąd też zapewne decyzja o tym, że przeprawy na Sanie (a nie samego miasta) bronić będzie kompania strzelecka z plutonem karabinów i działkiem przeciwpancernym 37 mm wz.36 z batalionu marszowego kpt. Józefa Matheisa. W samym mieście znajdował się jeszcze pododdział Związku Strzeleckiego ppor. rez. Franciszka Friedmana oraz pluton wzmocnienia posterunku policji plut. Michała Sawy.

Niemcy do Radymna wkroczyli 10 września o godz. 5.00 nad ranem. Tzw. oddział pościgowy niemieckiej   4 Dywizji Lekkiej maszerujący od Rzeszowa przez Jawornik Polski, Pruchnik, Rokietnicę, Zamiechów z zadaniem uchwycenia mostu na obrzeżach Radymna wjechał do miasta od ulicy 3 Maja. Przy pierwszych zabudowaniach został ostrzelany z broni ręcznej przez obrońców miasta. Szpica oddziału odpowiedziała ogniem, ale nie zahamowała marszu kierując się w ul. Mickiewicza. W tej okolicy Niemcy ostrzelani zostali przez żołnierzy wsparcia posterunku policji ulokowanych w Ratuszu. Wywiązała się strzelanina, w trakcie której seria pocisków zapalających wywołała pożar strychu Ratusza. Niemieckie pojazdy wtargnęły na Rynek. Rozgorzała gwałtowna walka.

Cdn.

 

Źródło: Urząd Miasta Radymno; źródła opracowania i fotografii:

Jerzy Majka, Generał brygady Wacław Scaevola-Wieczorkiewicz 1890-1969. Krótka biografia wojskowa, Rzeszów 2018.

Zbigniew Moszumański, Działania wojenne na ziemi radymniańskiej w XX wieku, Przemyśl 2019.