Jan z Tarnowa przekazał bożogrobcom dawne grodzisko, na którym znajdowała się być może jakaś starsza podniszczona budowla sakralna, przeznaczona do rozbiórki. Miejsce to Tarnowski w 1394 r. przeznaczył pod budowę monumentalnego kompleksu: kościoła i klasztoru bożogrobców.
Organizacja nowej parafii została powierzona temu właśnie zakonowi. Nowa świątynia z budynkami probostwa i z cmentarzem powstała ok. 1430 roku. Podczas wizytacji księdza biskupa Wacława Sierakowskiego w przeworskiej parafii w 1744 r. zanotowano, iż cmentarz dookoła kościoła był murem otoczony, rozległy i dobrze zamknięty. Znajdowała się na nim druga dzwonnica, drewniana i dobrze zbudowana, na której zawieszono dzwon większy od innych i nadano mu imię św. Stanisława biskupa męczennika. (Pierwsza dzwonnica z czterema dzwonami: św. Urbana, św. Zuzanny, św. Jana i św. Gabriela Archanioła znajdowała się przy wejściu głównym do świątyni.)
Przy wejściu na cmentarz, w bramie umieszczony był zegar. Na cmentarzu znajdowała się kostnica, dobrze zbudowana, drewniana, w 1744 r. nie wymagająca naprawy. Kostnica zwana często „trupiarnią” potrzebna była m.in. do obdukcji zwłok, wykonywanej przez chirurga, jeżeli władze z powodów sanitarnych wydawały taki nakaz.
Wielu przeworszczan w swej ostatniej woli zaznaczało, iż chcą spocząć po śmierci na tym właśnie cmentarzu: „Łaskawie ciało zaś aby schowane było przy kościele farnym przeworskim” (1721 r); „Ciało swoje grzeszne z ziemi wyszłe przy kościele farnym przeworskim do pogrzebania zleca” (1723 r.); „Pragnę być pogrzebionym przy kościele farnym przeworskim” (1801 r.).
Cmentarz przy kościele farnym funkcjonował razem z nowo założonym na terenie Bud Przeworskich do ok. 1784 r.
Opr. Małgorzata Wołoszyn
Muzeum w Przeworsku
Fot. Fragment panoramy: CIVITAS PREVORSCENSIS – MIASTO PRZEWORSKIE namalowanej na podstawie wskazówek historycznych, w roku 1988 przez Henryka Drozda. Na ekspozycji Działu Historii Miasta i Regionu Muzeum.