– To był intensywny okres, w którym mieliśmy okazję zrealizować wiele ważnych zadań dla powiatu. Wrażenia są pozytywne. Cały czas dążę do jedności, w zgodzie można wiele osiągnąć. Zgoda zawsze buduje. Mam nadzieję, że mój charakter załagodzi wszelkie spory – mówi starosta przeworski Dariusz Łapa, z którym rozmawiamy o półrocznym urzędowaniu.
Tomasz Strzębała: Mija pół roku od wyboru pana na stanowisko starosty przeworskiego. Jakie ma pan wrażenia po tym okresie urzędowania?
Dariusz Łapa: To był intensywny okres, w którym mieliśmy okazję zrealizować wiele ważnych zadań dla powiatu. Ogólnie wrażenia są pozytywne – współpraca zarówno z Radą Powiatu, jak i z wójtami oraz burmistrzami układa się dobrze, co pozwala na efektywne podejmowanie decyzji i realizację kluczowych inwestycji. Cieszę się z postępów, szczególnie w obszarze infrastruktury drogowej oraz odnawialnych źródeł energii, choć jestem świadomy, że przed nami jeszcze wiele wyzwań.
T.S.: Jak układa się panu współpraca z Radą Powiatu?
D.Ł.: Myślę, że przebiega dobrze, zgodnie z moim planem. Działamy sprawnie i merytorycznie, co pozwala na szybkie podejmowanie decyzji, które służą mieszkańcom naszego powiatu. Chciałbym przy tej okazji podziękować wszystkim radnym za ich zaangażowanie i konstruktywną pracę. Zachęcam również do dalszej współpracy – jestem zawsze otwarty na dialog i nowe inicjatywy.
T.S.: Co najbardziej zaskoczyło pana po powrocie do przeworskiego samorządu?
D.Ł.: Mówiąc szczerze, to podział pomiędzy radnymi. Wierzę, że wszystkim zależy na dobru powiatu, ale zauważyłem, że występowały bardzo duże podziały wewnętrzne. Dlatego cały czas dążę do jedności wśród nas. W zgodzie można wiele osiągnąć, zgoda zawsze buduje. Mam nadzieję, że mój łagodzący wszelkie spory charakter, jak najszybciej rozwiąże ten problem i okażemy jedność.
T.S.: Z czym pan musiał mierzyć się w pierwszej kolejności? Co jest dla pana priorytetem w tej kadencji?
D.Ł.: Musiałem zmierzyć się z wieloma sprawami w tym inwestycyjnymi, które wymagały pilnych decyzji. Priorytetem jest efektywne zarządzanie finansami oraz realizacja inwestycji, które przyczynią się do rozwoju powiatu. Planujemy intensywnie pozyskiwać zewnętrzne środki finansowe – każda złotówka, którą możemy zdobyć, jest dla nas istotna. Będziemy aplikować o fundusze w każdym programie, który odpowiada potrzebom powiatu przeworskiego. Mam także wiele pomysłów i planów, jednak ich realizacja w dużej mierze zależy od dostępnych źródeł finansowania.
T.S.: Jakie są największe bolączki powiatu?
D.Ł.: Największym wyzwaniem w naszym powiecie, podobnie jak w całym kraju, jest infrastruktura drogowa, co jest często podnoszone przez mieszkańców. Realizujemy inwestycje w tym obszarze, w tym wielomilionowe projekty w Przeworsku, Kańczudze i Zarzeczu, aby sukcesywnie poprawiać jakość dróg. Drugą, równie istotną bolączką jest służba zdrowia – problem, który dotyka nie tylko naszego powiatu, ale także większość powiatów w Polsce. W obliczu rosnących potrzeb zdrowotnych i trudności w dostępie do usług medycznych, konieczne są systemowe rozwiązania, które zapewnią lepszą opiekę mieszkańcom. Temat ten był poruszany podczas wrześniowego Zgromadzenia Ogólnego Związku Powiatów Polskich, w którym miałem przyjemność uczestniczyć.
T.S.: Jakie są w tej chwili finalizowane, rozpoczynane, planowane najważniejsze inwestycje w powiecie?
D.Ł.: Powiat Przeworski realizuje zadanie pn. „Nowoczesne rozwiązania energetyczne – budowa farmy fotowoltaicznej wraz z wewnętrzną siecią energetyczną oraz systemem magazynowania energii”. Wyprodukowana energia elektryczna będzie dostarczona za pomocą wewnętrznej sieci elektrycznej i wykorzystywana na potrzeby funkcjonowania jednostek organizacyjnych, takich jak SP ZOZ w Przeworsku i ładowania pojazdów o napędzie elektrycznym (autobusów i samochodów osobowych) oraz będzie magazynowana w magazynie energii. Efektem projektu będzie obniżenie kosztów zużycia energii elektrycznej, co przyczyni się do długoterminowych oszczędności. Całkowity koszt realizacji inwestycji wynosi 19 552 080 zł, z czego 15 200 000 zł pochodzi z Rządowego Funduszu Polski Ład: Program Inwestycji Strategicznych. Wkład własny Powiatu Przeworskiego wynosi 4 352 080 zł. Realizacja projektu napotkała jednak problemy, które spowodowały opóźnienie inwestycji o półtorej roku, co w znaczący sposób wpłynęło na harmonogram prac. Obecnie termin zakończenia tej inwestycji jest planowany na I kwartał 2025. Trwają też prace związane z realizacją rozbudowy drogi powiatowej Gorliczyna – Przeworsk. Zakres prac obejmuje m.in. poszerzenie jezdni, budowę i przebudowę istniejących chodników, przebudowę kanalizacji ogólnospławnej, deszczowej oraz uzbrojenia podziemnego i naziemnego, przebudowę oświetlenia i budowę nowych lamp w zakresie budowy małych rond, wykonanie nowych i przebudowę istniejących miejsc postojowych. Całkowita wartość zadania wynosi 17 737 490,78 zł, z czego dofinansowanie z Rządowego Funduszu Rozwoju Dróg to 14 047 167 zł. Wkład Powiatu Przeworskiego i Miasta Przeworska wynosi po 1 845 162,78 zł oraz 1 845 161 zł. Planowane zakończenie tych prac przewidziano na 30 września 2025 r. Ponadto przebudowujemy drogę powiatową Kańczuga – Jarosław wraz z przebudową obiektu mostowego. Zakres prac obejmuje poszerzenie jezdni, przebudowę obiektu mostowego, budowę małego ronda, budowę i przebudowę chodników, remont i przebudowę zjazdów, przebudowę uzbrojenia podziemnego, przebudowę kanalizacji deszczowej, przebudowę oświetlenia i budowę nowych lamp. Całkowity koszt inwestycji wynosi 21 625 625,52 zł, z czego dofinansowanie z Rządowego Funduszu Rozwoju Dróg to 17 238 100 zł. Wkład Powiatu Przeworskiego wynosi 2 193 763,52 zł, Gminy Zarzecze – 1 889 537 zł, a Gminy Kańczuga – 304 225 zł (na rok 2024). Zakończenie prac planowane jest tutaj również na 30 września 2025 r. Przygotowujemy się też do kilku innych kluczowych inwestycji w powiecie. Zarząd Powiatu Przeworskiego złożył wnioski do Rządowego Funduszu Rozwoju Dróg na dwa zadania i czekamy teraz na rozstrzygnięcie. Pierwszy z nich dotyczy przebudowy drogi powiatowej ul. Czarnieckiego i Jagiellońska w Sieniawie. Wartość tego projektu opiewa na kwotę 5 664 131,21 zł. Jest to zadanie wieloletnie, planowane do realizacji w latach 2025 i 2026. Drugi projekt, jednoroczny, dotyczy przebudowy drogi powiatowej Przeworsk – Ujezna – Pełkinie i jego wartość wynosi 14 870 296,07 zł. Te zadania będą realizowane we współpracy z gminami – Sieniawa i Przeworsk. Dodatkowo, Zarząd złożył wniosek do Nadleśnictwa Sieniawa na budowę drogi powiatowej Adamówka – Pawłowa – Cewków. Jest to prawie 3-kilometrowy odcinek, którego całkowita wartość to 5 297 627 zł, a planowana realizacja przewidziana jest na przyszły rok. Dokumentacja techniczna tego projektu jest już w trakcie tworzenia i wyniesie 150 000 zł, z czego 100 000 pochodzi od Powiatu, natomiast 35 000 pokrywa Gmina Adamówka, a 15 000 Gmina Stary Dzików.
T.S.: W ostatnim czasie powołana została nowa dyrektor przeworskiego szpitala. Jak ocenia pan dotychczasowe funkcjonowanie Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej w Przeworsku? Co należy, zmienić poprawić w kwestii zdrowotnej?
D.Ł.: W wyniku przeprowadzonego postępowania konkursowego nowa pani dyrektor Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej w Przeworsku 7 października oficjalnie rozpoczęła pracę. Objęcie tego stanowiska zbiegło się z obchodami 80-lecia istnienia szpitala w Przeworsku, które miały miejsce 18 października br., w dniu św. Łukasza, Patrona Służby Zdrowia. Mam nadzieję, że to będzie dobry prognostyk na przyszłość. Dotychczasowe funkcjonowanie szpitala oceniam jako sprawne, choć niezbędne są zmiany systemowe na poziomie krajowym, w tym finansowanie służby zdrowia, aby sprostać rosnącym potrzebom zdrowotnym mieszkańców. W przeworskim SP ZOZ zastałem bardzo trudną sytuację – kilkunastomilionowe zadłużenie to ogromny problem, który bardzo mnie martwi. Pracuję nad jego rozwiązaniem. Spór zbiorowy z pielęgniarkami, zobowiązania wymagalne, to priorytety, jakie mam w najbliższym czasie do załatwienia.
T.S: Jak wygląda sytuacja w przeworskiej, powiatowej oświacie?
D.Ł.: Powiat Przeworski w roku szkolnym 2024/2025 jest organem prowadzącym dla trzech szkół i jednej placówki oświatowej tj.: Zespołu Szkół Zawodowych im. Króla Jana III Sobieskiego w Przeworsku, I Liceum Ogólnokształcącego im. Króla Władysława Jagiełły w Przeworsku, Zespołu Szkół w Sieniawie oraz Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej w Przeworsku. Aktualnie trwa procedura likwidacyjna Zespołu Szkół w Sieniawie, w którym nie ma uczniów. W wyniku ostatniego naboru do przeworskich szkół średnich przyszło ponad 240 uczniów. Jest to mniejsza liczba niż w poprzednim naborze, jednak nie stanowiło to problemu w utworzeniu klas o proponowanych profilach, zawodach kształcenia, czy też nie miało to wpływu na zatrudnienie kadry nauczycielskiej.
Natomiast przybyło nam uzdolnionej młodzieży. W poprzednim roku szkolnym tj. 2023/24 zostały przyznane 55 stypendia za wyniki w nauce, a w bieżącym roku szkolnym wpłynęło 76 wniosków i wszystkie zostały pozytywnie zweryfikowane, co mnie bardzo cieszy. Stypendium wynosi 250 zł miesięcznie i jest przyznawane na rok szkolny (dla uczniów klas 1-szych na pierwszy semestr i następnie po zakończonym 1 semestrze na drugi pod warunkiem spełnienia warunków, a dla maturzystów na 8 miesięcy).
T.S.: Od wielu lat jednym z problemów z Przeworska, jest zaniedbany dworzec PKS. Podczas lipcowej sesji dał pan jasny sygnał, że powiat jest zainteresowany jego przejęciem? Jak sprawy w tej kwestii mają się dziś? Jaki ma pan pomysł na zagospodarowanie tego terenu, przebudowę dworca?
D.Ł.: Jesteśmy nadal zainteresowani przejęciem PKS w Przeworsku. W lipcu br. odbył się Konwent Wójtów i Burmistrzów Powiatu Przeworskiego, podczas którego jednym z tematów była organizacja publicznego transportu zbiorowego na terenie naszego powiatu. W trakcie tego spotkania poruszono również kwestie związane z przejęciem dworca od PKS Jarosław. Wystąpiłem już z oficjalnym pismem do Powiatu Jarosławskiego i obecnie oczekujemy na odpowiedź. Po jej uzyskaniu będziemy podejmować działania zmierzające do rewitalizacji tego terenu, aby służył mieszkańcom.
T.S.: Pana poprzednik bardzo mocno stawiał, na rozwój Przeworskiej Kolejki Wąskotorowej Pogórzanin. Jakie pan ma plany wobec tej atrakcji turystycznej powiatu przeworskiego?
D.Ł.: W tym roku Przeworska Kolej Dojazdowa obchodzi jubileusz 120-lecia działalności. 8 września odbywały się główne uroczystości z tej okazji. Jedną z wielu atrakcji był parowóz Px48-1920, który dzięki współpracy ze Średzką Koleją Powiatową, odbył kurs na trasie Przeworsk – Dynów. Oczywiście dostrzegam rosnące zainteresowanie przejazdami Przeworską Koleją Dojazdową. Współpracujemy z gminami położonymi na trasie „Pogórzanina”. Analizujemy różne możliwości wzbogacenia oferty kolejki, w tym posiadanie własnego parowozu, co niewątpliwie byłoby dodatkową atrakcją turystyczną.
Przypomnę, że Powiat Przeworski jest w posiadaniu zabytkowej lokomotywy parowej Px48-1734 z tendrem Ptx48-1734, na remont której wraz z Miastem i Gminą Jawornik Polski zamierzamy ubiegać się w ramach programu regionalnego Fundusze Europejskie dla Podkarpacia 2021-2027. Przystępujemy też do realizacji zadania pn. „Opracowanie dokumentacji projektowej rewitalizacji dworca Przeworskiej Kolei Dojazdowej w Jaworniku Polskim”. Dokumentacja ta jest niezbędna, aby przygotować się do przyszłorocznego naboru wniosków. Modernizacja dworca została wpisana do Strategii Rozwoju Ponadlokalnego: Jarosławsko-Przeworskie Partnerstwo na rzecz Rozwoju – w powiązaniu z projektem Miasta i Gminy Kańczuga, dotyczącym rewitalizacji zalewu w Łopuszce Małej.
Planowany jest także bieżący remont torowiska na trasie Przeworsk – Kańczuga, który nie był objęty pierwszym, ani drugim etapem rewitalizacji kolejki oraz remont obiektów inżynieryjnych, takich jak mosty i przepusty, na całej trasie.
T.S.: Jak postrzega pan potencjał turystyczny powiatu, czy rozwój tego kierunku wpisuje się w plany samorządowe?
D.Ł.: Potencjał turystyczny naszego powiatu, to przede wszystkim wspomniana Przeworska Kolej Dojazdowa „Pogórzanin”, która jest laureatem zaszczytnego certyfikatu „Najlepszy Produkt Turystyczny Podkarpacia 2024”. Nasza wąskotorówka cieszy się uznaniem nie tylko turystów z regionu, ale też z całego kraju i zza granicy oraz fachowców z branży turystycznej. Jej malownicza trasa, która przebiega przez urokliwe doliny rzek Mleczki i Sanu, oferuje niezapomniane widoki. Kolejka łączy historię z nowoczesną ofertą turystyczną stając się atrakcją, która promuje region i jego dziedzictwo kulturowe. Organizowane przejazdy, wydarzenia tematyczne oraz współpraca z lokalnymi instytucjami, takimi jak gminy znajdujące się na trasie kolejki, Muzeum w Przeworsku, tworzą unikalne możliwości dla promocji i rozwoju powiatu. Uważam, że właśnie w tym kierunki należy iść jeśli chodzi o kwestie turystyki.
T.S.: Jak układa się panu współpraca z wójtami poszczególnych gmin powiatu? Czy któraś z gmin wymaga obecnie szczególnego wsparcia?
D.Ł.: Sądzę, że współpraca układa się dobrze. W lipcu br. w siedzibie naszego starostwa odbył się pierwszy w tej kadencji Konwent Wójtów i Burmistrzów Powiatu Przeworskiego, który stał się miejscem do omówienia kluczowych kwestii związanych z rozwojem naszego powiatu. Konwenty będą odbywać się regularnie, aby zapewnić stałą wymianę informacji i współpracę. Każda gmina ma swoje potrzeby. Na bieżąco je analizujemy i podejmujemy działania, aby wspólnie rozwijać powiat.
T.S.: A jak układa się współpraca z organizacjami pozarządowymi, które aktywnie włączają się w życie społeczne powiatu i wzbogacają ofertę kulturalną, sportową, edukacyjną, popularyzują historię regionu oraz zajmują się profilaktyką zdrowotną? Czy takie organizacje mogą liczyć na pana wsparcie?
D.Ł.: Relacje między takimi organizacjami a władzami powiatu oparte są na zasadzie partnerstwa. Łączy nas wspólny cel, jakim jest działanie na rzecz otoczenia, lokalnej społeczności oraz poprawy jakości codziennego życia. Myślę, że obu stronom leży na sercu „Dobro Publiczne”, dlatego wpieramy finansowo i merytorycznie liczne projekty organizacji pozarządowych związane z upowszechnieniem dziedzictwa kulturowego, edukacji czy działań związanych z rozwojem sportu wśród dzieci i młodzieży oraz mieszkańców powiatu.
T.S.: Dziękuję za rozmowę.
D.Ł.: Również dziękuję i serdecznie pozdrawiam mieszkańców naszego powiatu oraz wszystkich czytelników Gazety Jarosławskiej/GJ Przeworskiej.