31 maja Rada Gminy Przeworsk przyjęła uchwałę w sprawie ustanowienia herbu, flagi, flagi stolikowej, baneru, sztandaru i pieczęci gminy oraz zasad ich używania.
Starania o opracowanie własnego herbu Gmina Przeworsk podjęła jeszcze w 2020 roku zlecając to zadanie Robertowi Szydlikowi. Po licznej korespondencji, wymaganą prawem pozytywną decyzję Komisji Heraldycznej przy Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji, gmina uzyskała 10 maja bieżącego roku. – Decyzja o zmianie obowiązującego do tej pory znaku graficznego, z którym identyfikowana była nasza gmina, podjęta została ze względu na fakt, że zatwierdzony lata temu herb nie posiadał oficjalnej aprobaty Komisji Heraldycznej, przez co nie mógł być uznawany za oficjalny herb gminy. Zgodnie z przepisami, taka aprobata musi zostać wydana – wyjaśnia Daniel Krawiec, wójt Gminy Przeworsk. Nowy herb Gminy Przeworsk składa się z błękitnego pola z umiejscowionym w nim czerwonym krzyżu patriarchalnym i znajdującym się pod nim godłem herbu Leliwa, tj. sześciopromienną gwiazdą złotą nad księżycem.
Uzasadnienie historyczno-heraldyczne
Współczesna Gmina Przeworsk to gmina wiejska powołana reformą administracyjną w 1999 roku. Historia miejscowości wchodzących w jej skład jest nierozerwalnie związana z historią powiatowego Przeworska, w którym władze gminy mają swoją siedzibę. Przeworsk i okolice zostały włączone do Polski w 1340 roku przez Kazimierza Wielkiego. W 1387 roku Władysław Jagiełło nadał osadę i szereg innych włości wokół Janowi z Tarnowa herbu Leliwa, wojewodzie sandomierskiemu. W 1393 roku Przeworsk uzyskał prawa miejskie i erekcję parafii dla już istniejącego kościoła Św. Katarzyny, który rok później Jan z Tarnowa przekazał bożogrobcom (Zakon Kanoników Regularnych Stróżów Grobu Chrystusowego – przyp. Red.). Dodatkowo uposażył ich w ziemię pod budowę klasztoru i szpitala Św. Ducha a później także kilka wsi wchodzących w skład dzisiejszej gminy wiejskiej Przeworsk, tj.: Swantonowa Wola (Świętoniowa Wola), Studziana (dziś Studzian), Rozborza (dziś Rozbórz), Mirocin i Arnultowa Wola (dziś Gorliczyna). Później jeszcze, w 1450 roku bożogrobcy kupili wieś Ujeznę. Ponieważ kościółek św. Katarzyny okazał się zbyt mały na potrzeby duszpasterskie, w roku 1430 wnuk Jana z Tarnowa, ówczesny właściciel miasta Rafał Tarnowski oraz jego syn Rafał Jakub Jarosławski kasztelan sandomierski i marszałek Królestwa Polskiego, podjęli budowę nowego kościoła na terenie kniaziego grodziszcza, czyli ośrodka władzy wcześniejszego osadnictwa ruskiego. Powstała wówczas świątynia to dzisiejszy kościół poklasztorny – Bazylika Kolegiacka Ducha Świętego w Przeworsku. Warto podkreślić, że działająca u schyłku średniowiecza prowincja zakonu bożogrobców w Przeworsku była jedną z czterech działających w Królestwie Polskim. W tym okresie pozostałe miejscowości na terenie dzisiejszej gminy albo jeszcze wtedy nie istniały (Gwizdaj), albo nadal pozostawały w rękach Jana z Tarnowa i jego potomków (Nowosielce), aż do początków XVIII w. Jedynie Grzęska i Ujrzejowice należały do innych właścicieli, z czego druga miejscowość do Iwana i Mikołaja Sienków, którzy z czasem także odstąpili ją zakonowi bożogrobców. Zakon prowadził działalność duszpasterską i pozostawał najznaczniejszym właścicielem tutejszych dóbr ziemskich aż do kasaty w 1816 roku Niewątpliwie kluczowe dla rozwoju ziem obecnej gminy wiejskiej Przeworsk było nadanie dóbr Janowi z Tarnowa i sprowadzenie do Przeworska zakonu bożogrobców. Rycerstwo herbu Leliwa oraz zakon byli nie tylko pierwszymi uchwyconymi historycznie właścicielami tych ziem, ale także tymi, którzy przyczynili się do dynamicznego rozwoju gospodarczego i demograficznego, zapoczątkowanego u schyłku XIV a najdynamiczniejszego w XV i XVI w. W sposób oczywisty dotyczyło to przede wszystkim miasta Przeworska, ale miało też ogromny wpływ na miejscowości przyległe, które najpierw w większości należały do Leliwitów, a później do zakonu bożogrobców. – Dlatego w projekcie herbu gminy umieszczono godło herbu tego zakonu (krzyż patriarchalny czerwony, bo takim godłem na czarnej tarczy herbowej posługiwali się bożogrobcy w Polsce najczęściej – znaleźć je możemy także nad ołtarzem przeworskiej bazyliki, ale tu w wersji złotej w czerwieni, co ma symbolizować obecność relikwii krzyża świętego – przyp. Red.), a poniżej godło herbu Leliwa, którym pieczętował się Jan z Tarnowa i jego potomkowie. Pole tarczy herbowej musi być błękitne, tak jak w herbie Leliwa, ponieważ inna barwa pola tarczy sugerowałaby inną wersję herbu szlacheckiego, który miał liczne odmiany – informują w przeworskiej gminie.
Opr. red.